aysel tuğluk ne demek?

Aysel Tuğluk (17 Temmuz 1965, Elazığ), Zaza¹ kökenli Türk siyasetçi. 2007-2009 ve 2011-2015 yılları arasında yaklaşık 6,5 yıl boyunca TBMM'de milletvekili olarak görev yapmıştır.

Yaşamı

17 Temmuz 1965'te Elazığ'da Hüseyin ve Hatun çiftinin üç çocuğundan biri olarak doğdu. 7 yaşındayken babası, 14 yaşındayken de ağabeyi öldü. Diğer ağabeyiyle birlikte İstanbul'daki üniversitelerde okuma hakkı kazandıklarında ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı.² İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra serbest avukat olarak çalıştı. Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliğinde bulundu. İnsan Hakları Derneği üyesi ve Yurtsever Kadınlar Derneği kurucusu oldu.

Siyasi kariyeri

2005'te kurulan Demokratik Toplum Partisi kurucu eşbaşkanlığı görevini yürüttü. 2007 seçimlerinde Diyarbakır'dan bağımsız milletvekili seçildi, TBMM'de yemin ettikten sonra Demokratik Toplum Partisi grubuna katıldı. Aynı yıl içinde, DTP içindeki ılımlı kanattan olduğu iddia edilen ve Ahmet Türk'le beraber parti içinde "pasif ve uzlaşmacı" olmakla eleştirilen Tuğluk, 9 Kasım 2007 tarihindeki DTP Olağanüstü Kongresi’nde eşbaşkanlık görevinden ayrıldı.³⁴⁵ Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılması üzerine 31 Aralık 2009 tarihinde milletvekilliği sona erdi.⁶ 2009 yılı başında, 2006'da Batman'da yaptığı bir konuşmada "PKK kimine göre kahramandır" dediği için PKK propagandası yaptığı gerekçesiyle, 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.⁷

12 Haziran 2011 tarihinde yapılan genel seçimde Van'dan bağımsız milletvekili seçildi, ardından 2010'da kurulan HDP'ye katıldı. 17 Mart 2010'da Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler üzerine açılan davanın sonucunda 2 Ağustos 2011'de iki yıl hapis cezası aldı. 2007 ve 2010 arasında katıldığı 12 ayrı etkinlikte yaptığı konuşmalardan dolayı yargılandığı davalarda ise "PKK silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve "terör örgütünün propagandasını yapmak" suçlarından toplam 14 yıl 7 ay hapis cezası aldı.⁸

Partisindeki iki dönem milletvekilliği yapan isimlerin yeniden aday gösterilmeme kuralı uyarınca 2015 seçimlerinde aday olmadı.⁹ HDP'nin 24 Ocak 2016'daki 2. Olağan Kongresinde Parti Meclisi'ne seçildi ve Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.¹⁰ Bu görevi sürdürdüğü sırada, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen bir soruşturma kapsamında 26 Aralık 2016'da gözaltına alındı¹¹ ve üç gün sonra "silahlı terör örgütü yöneticisi olmak" suçlamasıyla tutuklandı.¹²

Yargılandığı davalarda, 2 Ocak 2018 tarihinde Kandıra Asliye Ceza Mahkemesi tarafından “toplantı ve gösteri kanununa muhalefet” suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezasına, 17 Mart 2018 tarihinde ise Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından "terör örgütü yöneticisi olmak" suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.¹³ Yaklaşık altı yıllık tutukluluk ve hükümlülük süresinin ardından, yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle Adli Tıp Kurumu'nca verilen ve cezaevinde kalamayacağını belirten rapor doğrultusunda, hükümlü bulunduğu Kocaeli Kandıra F Tipi Cezaevinden 27 Ekim 2022 tarihinde tahliye edildi.¹⁴

PKK ile ilişkisi

Ağabeyinin PKK'da aktif olarak faaliyet göstermiş olmasının da etkisiyle, Aysel Tuğluk'un PKK ile irtibatlı olduğu dile getirilmektedir.¹⁵ Abdullah Öcalan'ın eski avukatı ve arkadaşlarından Aytekin Tuğluk'un kız kardeşi olan Tuğluk, aynı zamanda Abdullah Öcalan'ın ölüm cezasına çarptırılması üzerine cezasının hafifleştirilmesi amacıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde açtığı davada Öcalan'ın avukatlığını yapmıştır. Yakalandıktan sonra itirafçı olan, “Bahoz Bismil” kod adlı PKK'lı, 2015'te yaralandığı sırada gizlenmesi için Aysel Tuğluk tarafından Şanlıurfa'dan arabayla alınıp Mardin'deki bir eve götürüldüğünü ifade etmiştir.¹⁶

Tuğluk, söz konusu ilişki nedeniyle şu cezaları almıştır:

5 Şubat 2009'da, terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezası,
2 Ağustos 2011'de, terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan 2 yıl hapis cezası,
12 Haziran 2012'de, PKK silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek ve terör örgütünün propagandasını yapmak suçlarından toplam 14 yıl 7 ay hapis cezası,
2 Ocak 2018'de, toplantı ve gösteri kanununa muhalefet suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezası,
17 Mart 2018'de, terör örgütü yöneticisi olmak suçundan 10 yıl hapis cezası.

Kişisel yaşamı

Annesi Hatun Tuğluk, 13 Eylül 2017'de 78 yaşında Ankara’da öldü. Ertesi gün Ankara Batıkent’te bulunan Ergazi Pir Sultan Cem Evi’nde düzenlenen törenin ardından gömülmek üzere İncek mezarlığına götürüldü. Aysel Tuğluk ise cezaevi yönetiminin izniyle törene katıldı. Bu sırada bir grup, cenazeye katılanlara önce sözlü, sonra fiziksel saldırıda bulundu. Zarar görmemesi için İncek mezarlığına gömülen cenaze, daha sonra Tuğluk’un ailesinin isteği üzerine gömüldüğü yerden çıkarılarak Tunceli'ye götürüldü ve burada gömüldü.¹⁷

Aysel Tuğluk, cezaevinde bulunduğu sürede demans hastalığına yakalandı. Hastalığının 2021 yılında şiddetlenmesi üzerine Tuğluk'un tahliye edilmesi çağrıları yapıldı.¹⁸ Adli Tıp Kurumu, Tuğluk için üç kez "cezaevinde kalabilir" raporu yayımladıktan¹⁹ sonra yapılan dördüncü inceleme sonucunda "cezaevinde kalamaz" raporu verdi.²⁰

Evliliği "ürkütücü, kadını kuşatan bir kurum" olarak gören Tuğluk bekârdır.²¹